Categorie: Klimaat

Een overweging

Het is begin november 2021. We zijn hier op Bousquet aan het begin van een stille periode gekomen. Het is een tijdsfase van inkeer waarin we dankbaar mogen omkijken naar inspirerende maanden. De retraites, de werkweken aan het terrein en de gebouwen en het verblijf van mensen buiten het programma om hebben veel leven gebracht en inspiratie vrijgemaakt.
Opvallend daarbij is dat er nogal eens de dankbaarheid voor het bestaan van deze plek werd uitgedrukt. Beschreven wordt hoe er hier (op Bousquet) adem kan worden gehaald, de stilte en de inspiratie kan worden gezocht, de genezing in de natuur kan plaatsvinden en een spoor gevonden kan worden om bemoedigd de samenleving in te gaan.

Het zijn momenten dat we ons realiseren hoe we met elkaar deze plaats mogelijk maken en waar van jong tot oud het leven geproefd wordt. Het is precies waar Bousquet voor staat: een broedplaats zijn om geïnspireerd te raken door wat het leven in essentie is, een plaats waar inspiratie wordt opgedaan om deze weer mee te nemen naar huis, school, werk en privéomgeving.

Toch is naast deze functie Bousquet veel meer dan dat. Deze plaats is als een anker tussen hemel en aarde. We kunnen ons er van alles bij voorstellen, maar eigenlijk is het een functie die zo in de samenleving zou moeten zijn ingebed dat ze overal voorkomt.
We hebben steeds weer aangeven dat we allemaal een dergelijke werking in ons dragen. Dat is niet zwaar, het is wat er in ons hart ligt door de intentie van leven. Bousquet is daarin een levendige vormgeving.
Binnen dat levendige komen nieuwe mensen en gaan mensen die hun weg zonder Bousquet zullen vervolgen. Dat is hoe het hart ook is: het klopt, ontvangt en schenkt uit en kan daarbij niets vasthouden. Laten we ons daarbij herinneren dat de enige echte aandrijvende kracht van het hart de Geest Gods zelf is…

De toekomst

Is er een toekomst voor Bousquet? Dit project is niet te plannen zoals bij een bedrijf. Telkens weer is er een oprecht afstemmen op de overweging of Bousquet (nog) een taak heeft, een betekenis die meer is dan de som van de gebouwen en het terrein met de aanwezige natuur die we begeleiden om er tot ontwikkeling te komen.

Laten we eerst terugkeren naar deze tijd voordat we praten over de toekomst. Al jaren hebben we geschreven in nieuwsbrieven over de crises die de mensheid zouden wachten door milieubedreiging en klimaatsveranderingen. Intussen is wat er geschreven werd over de toekomst de realiteit van vandaag geworden en staan we aan de rand van nog vele grootschalige gebeurtenissen. Dat schrijven we niet om somber te zijn maar juist om als realist naar Bousquet te kijken als een plaats binnen deze schepping.
We zien deze dagen vele pogingen om onze mogelijkheid van leven op deze aarde te redden. Regeringsleiders en wetenschappers zijn bijeen op de VN Klimaatconferentie COP26 in Glasgow. De politieke belangen strijden er met de wetenschappelijk onvermijdelijke informatie. Is er op deze wijze echt een verandering mogelijk?

We zullen zien dat de menselijke natuur het belang op korte termijn zal laten prevaleren boven de belangen voor de komende generaties. Dat gaat door zolang het bewustzijn niet inhoudelijk verandert. Voorbij de politieke beloftes en het pappen en het nathouden door binnen de ons bekende samenlevingsstructuren enkele wijzigingen aan te brengen, ligt de noodzaak tot een echte omvorming van hoe we het leven inrichten.

Waarnaar richten we het leven in? Deze vraag wordt nu vooral beantwoord door economische en maatschappelijke belangen. De wijze van kijken is een uiting van onze staat van het bewustzijn en is vereenzelvigd met het natuurlijke belang zonder dat er sprake is van een inhoudelijk bewustzijn over wat essentie van het leven is. Deze povere wijze van benaderen van wat een samenleving is en waartoe ze dient, leidt tot een ronddwalen in alle belangen van natuurlijke aard doordat er een inhoudelijke richting ontbreekt.

Ontwaken

Zodra begint te ontwaken dat leven in essentie niets anders is dan het mogen bewust worden van wie we zijn als door God geschapen wezens, zullen alle overwegingen over hoe we de samenleving kunnen inrichten op een andere basis genomen worden. Vroeger hadden religies en kerken een taak hierin. We weten allemaal dat hun rol ook tot (soms grote) misstanden leidde. En nog steeds zien we wereldwijd de verwording van religies tot maatschappelijke stelsels die absoluut geen heldere weerspiegeling zijn van wat God uitdrukte in deze schepping. Het is een uiting van hoe we binnen een beperkte staat van bewustzijn in onszelf allerlei beeldvormen kunnen opbouwen. Ze zijn als interpretaties van dat wat van Godswege is en kunnen ver van de essentie af staan.

Het heeft ook geen zin te stellen dat er misschien één iemand is die wel weet hoe we verder kunnen wanneer we niet een eigen verantwoordelijkheid nemen. Wanneer de draagkracht van één persoon moet komen zal hij of zij een roepende in de woestijn zijn.
Mocht hij of zij wel gehoord worden, dan zullen we al snel met het aangereikte aan de haal gaan en er voor ons een welgevallige versie van maken. Zo is het al eeuwen gegaan doordat een dergelijk handelen in de menselijke natuur is ingebed.

Samengevat kunnen we stellen dat de mensheid voor een grote uitdaging staat die tegelijk de bewustwording zal prikkelen. Antwoorden op alleen het praktische en natuurlijke vlak zullen niet toereikend zijn doordat we dan beperkt zijn in het zicht en de benaderingswijze. Zo lopen we tegen de begrenzingen op die ons ‘als vanzelf’ zullen stimuleren tot een bewustwording dat het antwoord ligt in het onderzoek wie wij als mens in potentie en essentie zijn. De uitwerking ervan is dat we de problemen van deze tijd dan niet meer zien als iets buiten ons maar dat we direct betrokkenen zijn en de uiterlijke situatie als een spiegel is voor onze benadering vanuit een natuurlijk zicht.

Wanneer ik creëer en dan terug gespiegeld krijg wat ik gecreëerd heb, kan de vraag ontstaan wat mij gedreven heeft tot deze wijze van handelen. De eigen motieven zullen worden gespiegeld en het is aan ons of we ze willen herkennen door middel van zelfonderzoek. Direct daarachter licht de vraag op of mijn omgang met de aarde respectvol, harmonieus en in balans is en of er nog andere vormen van omgang ermee mogelijk zijn. Dat zijn de eerste stappen op een weg van zelfonderzoek waartoe we worden geprikkeld door de uiterlijke situatie. Tegelijk opent zich de kans om tot herkenning te komen van wat leven meer is dan de tot nu toe zo aangeleerde drijfveren en de belangen die we nastreven.

Betekenis voor en van Bousquet

Wat houdt dit alles in voor Bousquet? Welnu, Bousquet is niet een leuk Frans buitenverblijf voor wie dat wil. Het is wel een broedplaats waar we tot nieuwe inhouden mogen groeien. Dat is een zoektocht waar we allemaal bij betrokken kunnen zijn.

De inspiratie waarvan we hopen dat die vrij mag komen in de komende periode, wil allereerst een aanreiking zijn over wat er mondiaal gaande is en waarom we in de situatie terecht komen en zijn gekomen waar we nu in verkeren. Vervolgens gaat het om de verwoording van een antwoord. Niet een antwoord met praktische oplossingen, maar wel hoe een innerlijke bewustwording tot praktische oplossingen kan en zal leiden.

We zijn door een fase gereisd met cursussen, retraites, de cyclus aan meditaties op internet. Zo het ons gegeven wordt gaat ook dat door.
Het is nu het moment om te zien dat de weg die we tot nu met elkaar gingen ons heeft gebracht naar een bewustwording over ons mens-zijn. Zie dit als een belangrijke opstap naar de volgende fase met de daarin centrale vraag wat deze bewustwording kan inhouden voor de mensheid en de planeet in het algemeen.

De beweging die wij voor ogen zien is het vormgeven van die inspiratie die in het licht van Christus nu naar de wereld kan komen. De mensheid heeft een keuze om tot herziening te komen van wie hij is. Het gaat daarbij uitdrukkelijk niet om een religie maar om een innerlijke stap naar een nieuw zicht en een nieuwe zelfervaring.
Deze zijn als de basis waarop weer nieuwe initiatieven tot ontwikkeling kunnen komen. Samen kunnen we eraan bouwen om in het lichaam van de mensheid een kiem te planten die een bijdrage zal zijn aan een veel groter gebeuren waarin de mensheid geïnitieerd wordt in een nieuwe fase van bewustzijn.
Het is een proces dat enerzijds van lange adem is en anderzijds van ontwikkelingen die schoksgewijze en plotseling kunnen plaatsvinden. Binnen dat proces zien we Bousquet als een plaats ter oriëntatie en van bezinning. We hopen en bidden dat de zegen daarop mag rusten en dat we samen mogen voortgaan op deze weg waarbij iedereen die dat wil betrokken kan zijn.

Tot slot

Nu gaan we ons bezinnen op het vormgeven van wat hierboven geschreven is.
De precieze vormgeving komt later, maar we eindigen met de uitnodiging om actief samen met ons mee te reizen en de toekomst binnen het hier en nu binnen te trekken. Wat morgen is, is wat we vandaag met elkaar tot bewustzijn mogen brengen….

In betrokkenheid,

Paulus en Nicolette

We've officially crossed over to 418ppm, the highest atmospheric carbon dioxide levels in millions of years — before the pyramids, before the ice age, before modern humans existed.

Humanity has never experienced our planet like this.

We are in a climate emergency. pic.twitter.com/3tn6S9O8fu

— Eric Holthaus (@EricHolthaus) April 1, 2021

Het najaar van 2020 dient zich aan. Een zomer eindigt die wereldwijd dramatische veranderingen in het klimaat heeft laten zien. De hitte in Nederland en heel Europa, de smeltende ijskap op Groenland en het verdwijnende poolijs, de bosbranden in California en de ongekend grote natuurbranden in het noordpoolgebied bij recordtemperaturen, een sterk verhoogd orkaanseizoen en de ongewoon grote overstromingen in China, Bangladesh, India zijn maar enkele van de voorbeelden. Het insectenleven is met 80 procent gereduceerd en veel diersoorten dreigen te verdwijnen. Moeten we meer ontwikkelingen als gevolg van de klimaatveranderingen noemen?
Nee, we draaien ons hoofd eerder af omdat we de feiten niet aankunnen. Wat kan ik eraan doen? Een gevoel van onmacht en een besef dat we met elkaar jaren tegemoet gaan die nog veel meer ontwrichting van klimaat zullen kennen met grote gevolgen voor ons allemaal.

Er is geen reden om deze jaren toeval te noemen of als zijnde van voorbij gaande aard. Wie op deze wijze denkt en probeert aan de feiten te ontsnappen reageert op dezelfde psychologische wijze die we ook zien rond het Coronavirus. Eerst schrikken we, dan raken we veelal lamgeslagen en apathisch. We worden onzorgvuldig en de cijfers laten weer een toename van het aantal besmettingen zien dat uit de hand dreigt te lopen. Internet gonst van de wildste geruchten en we trekken de bevindingen van de wetenschappers in twijfel. Zo doen we dat ook met de klimaatgegevens. Die zullen wel overtrokken zijn en het zal wel meevallen.

Hoe lang wachten we met wakker worden en gaan we door met de passiviteit en de ontkenning die is gebaseerd op angst? Deze ontkennende reacties zullen mogelijk maatschappelijk toenemen naarmate de noden zullen groeien. En echt, dat laatste zal gebeuren.

Nu zien we hoe we wereldwijd een antwoord zoeken op het Coronavirus omdat er eigenlijk geen ontkennen meer aan is. We ontkomen er niet aan dat onze samenleving ondanks alle antwoorden sterk is verandert. Saillant detail is dat wetenschappers aangeven dat deze uitbraak van het virus mede in de hand wordt gewerkt door de ontwrichting van het klimaat en door hoe wij omgaan met de natuur om ons heen. Laten we daar eens over nadenken…

Met al deze conclusies komen we tot de nijpende vraag waar we antwoorden kunnen vinden op de klimaatverandering. Moet de politiek die geven? Weet de wetenschap hoe het verder moet?
Laten we bij de wetenschap beginnen en stellen dat voor de implementatie van de conclusies van de wetenschappelijke bevindingen in de samenleving er een basis moet zijn. Dat is er zeker nog niet genoeg.

De politiek is een uitdrukking van onze collectieve modus van denken en voelen en durft niet al te doortastend en ingrijpend te handelen. Het zou teveel weerstand oproepen en ook een verlies van stemmen. Populistische stromingen kunnen daar weer garen bij spinnen.

Zo gezien lijkt er een patstelling in ons handelen, hoewel veel inspanningen wel ondernomen worden. De patstelling is dat we wel verandering willen, maar niet wezenlijk te rade gaan bij wat er echt nodig is. En zo is de cirkel rond en vinden we dat wetenschap en politiek het probleem van de ontwrichting van de natuur en het klimaat moeten oplossen. Elke dag is daarbij een verloren dag en wordt het probleem alleen maar groter.

Er lijkt geen oplossing terwijl jij en ik machteloos staan. Maar is dat zo? Laten we eerst helder krijgen dat iedere mens die tot een vernieuwend zicht komt een uiterst grote bijdrage is aan een groter proces. Kan ik bijdragen? Waarom geloven we dat niet? Herkennen we grote vernieuwers op allerlei terreinen niet bij namen? Herinneren we ons niet hoe ze heten? Het ongeloof is een gevolg van dat we niet de waarde en de essentie van ons mens-zijn herkennen en daardoor wordt het ook moeilijk er een uitdrukking aan te geven. Elke grote verandering begint bij jezelf en werkt door naar een geheel. Een verandering projecteren we eerst op een andere politiek, een nieuwe wetenschappelijke bevinding. Hoewel dat belangrijke factoren zijn, blijft terug komen wat wij er mee willen doen in ons leven.

De basis van elke verandering is de herbezinning op wie we als mens zijn en hoe we deel uitmaken van het geheel van leven op deze aarde. We staan niet los van de aardse cyclus van bestaan en de natuur is niet iets buiten ons waar we alleen maar tijdens een boswandeling mee te maken hebben, of in een groentetuintje. De verbanden zijn zo intens en elke levensvorm die we buiten ons zien, is dienstbaar aan de vorm van de mens die wij zijn waardoor we kunnen leven. Maar deze dienstbaarheid is altijd tweeledig, wat inhoudt dat we zorg moeten dragen voor het leven om ons heen. Tot op heden zien we deze aarde als ons bezit en denken we dat we haar kunnen gebruiken zoals het ons uitkomt. Het resultaat is dat we deze planeet als een thuis vervuilen en versmeren terwijl er een ondraaglijk klimaat in komt.

Willen we dit? Het is een essentiële vraag die van ons allemaal een onderzoek vraagt. Willen we zover komen en wijzen we naar de ander voor de oplossing?

De tijd is meer dan ooit rijp dat we ontwaken in het onlosmakelijke verbond met het leven om ons heen. Dat is meerledig en niet alleen een biologische aangelegenheid. Wanneer we verder kijken dan dat, kan het helder worden dat er een grote revolutie kan plaatsvinden op deze aarde. Een revolutie in die zin dat we op een existentiële vraag komen.

Zijn we alleen een biologisch fenomeen dat probeert het leven te behouden? Als dat zo is, moet ik somber zijn omdat we als biologisch wezen altijd onze directe overlevingsdrift voorop zullen blijven zetten. De uitkomst zal een wereld zijn waarop het leven nog maar moeizaam mogelijk is en hele culturen ten onder zijn gegaan. Een erg somber beeld, dat ik gelukkig niet op deze wijze deel.
De revolutie  die ik voorzie is van een andere aard. Wanneer we beginnen te herkennen hoe we met alle levensvormen en met onze fysieke planeet verweven zijn, is er een samenhang die ook in onszelf tot leven wordt gewekt. Deze samenhang is de volgende stap die we samen zullen en kunnen zetten. We zullen ons bewust worden dat alle levensvormen geborgen zijn in een groter geheel dat het leven zelf is en dat de vormen van leven op aarde draagt. Hier ontwaakt wat we een verbondenheid kunnen noemen die de mens tegelijk opent voor een vierde dimensie of perspectief en waarin we ons bewust worden hoe we verweven zijn met een groots grondplan dat achter alle levensvormen ligt. Het is niet een plan zoals wij dat met ons hoofd creëren maar een scheppingskracht  die het hele universum draagt en in stand houd.
Dat gaat tot op heden voorbij het zicht van welke wetenschap dan ook. Ik weet het, daarmee is er alle reden om te zeggen dat dit luchtfietserij is, maar wat ik hier aangeef is een innerlijke bevinding die geen bewijs zoekt in de buitenwereld. Tegelijk kan deze ervaring in een ieder ontwaken die ernaar op zoek gaat. Hoe hoger de noden zullen worden, hoe opener we ervoor komen te staan. Juist dat is als het compleet nieuwe wat ons te wachten staat: als we dat willen.

In de loop der eeuwen hebben we deze dimensie aangevoeld en er woorden aan gegeven. Sommigen onder ons vertegenwoordigden en verwoordden deze voor hen levende ervaringswereld op een zo indringende wijze en via hun daden dat we er religies omheen vormden. De uitdaging is dat we nu voorbij deze vormen naar de inhoud ervan durven te kijken om zo te ontdekken dat we allemaal een verbondenheid met deze essentie van het bestaan in ons dragen dat onvernietigbaar is.
Wat is leven? Het onderzoek leidt ons naar een verbondenheid met wat ik al vaker ‘het Levende’ heb genoemd en wat ons naar een geheel nieuw perspectief brengt waarmee we naar het leven hier op aarde zullen gaan schouwen. Daarbinnen zullen we zeker bereid zijn het leven om ons heen te dienen, te verzorgen en te waarborgen. Deze planeet is als een aan ons geschonken huis en de vraag wordt niet hoe we haar kunnen gebruiken voor het eigen gewin, maar hoe we het verblijf erop voor de hele mensheid kunnen mogelijk maken zodat iedereen in een diepere ervaring van leven kan ontwaken.

We zullen dieper en dieper op de proef worden gesteld en het is een vraag aan ieder van ons persoonlijk hoe we daarmee om zullen gaan. De keuze om deze wetenschap van hart af te wijzen snijdt ons af van onze levensbron, van het Levende, of zal bij het toelaten ervan ons brengen naar een steeds dieper verstaan van het Levende. In het laatste geval zal er een welzijn ontwaken waar geen hebzucht tegenop kan en leren we steeds dieper de Boodschap van de grote Verkondigers te verstaan zoals Christus. Wat is de keuze van ieder persoonlijk, van jou en mij?

Daar begint een omwenteling in het bewustzijn die voorbij elk voorstellingsvermogen gaat.

Er zijn momenteel sterke veranderingen gaande in de samenleving. Hoe gaan we daarmee om en hoe kunnen we daarbinnen onze weg zoeken naar ons hart en ons bewustzijn verder verkennen? Er is zoveel dat wil ontwaken, en juist in deze tijd is dat zo hard nodig. Draag je er ook aan bij?

Er hangt een wolk van bezorgdheid over de wereld. In deze tijd staat vooral het coronavirus centraal. Tegelijk spelen er zoveel meer thema’s die zeker niet minder belangrijk zijn. We zien bijvoorbeeld aan de aandacht voor de klimaatsveranderingen die steeds voelbaarder worden in de wereld, de gelijkwaardigheid voor mannen en vrouwen en voor mensen van alle rassen onderling.

Hoe gaan we om met deze periode? Gaan we afwachten wat het verloop zal zijn en hopen dat de storm wel over zal waaien? Of keren we in en bouwen we samen aan een bundeling waarbinnen we elkaar kunnen voeden en ontmoeten? Een bundeling die op zich weer als een licht is dat in deze wereld kan schijnen.

De bedoeling is om (bijna) dagelijks door ons geschreven overwegingen en meditatieve teksten te plaatsen.
We doen dat voor iedereen die zich ermee wil verbinden. Dat zijn degenen die ons eventueel al kennen, die de inspiratie een warm hart toedragen, die zich verbonden weten met Bousquet en de inhoud die we er leven, mensen die verlangen naar verdieping en geestelijk voedsel.

Wanneer je wilt deelnemen kun je dat via een e-mail laten weten: p.rijntjes@gmail.com.
Na inschrijving ontvang je per e-mail eind maart een code waarmee je kunt inloggen op de bezinningen en op de reacties en de vragen die door alle deelnemers geplaatst kunnen worden. De code is strikt voor persoonlijk gebruik.

Daarnaast vragen we ter ondersteuning je medewerking via een maandelijkse financiële bijdrage. Eigenlijk willen we geen ondergrens of bovengrens stellen, maar dat je kijkt naar je mogelijkheden en draagkracht. Is het vijf euro? Prima! Is het dertig euro of meer? Prima!
Bijdragen kan via de bank:

NL98 INGB 0003413141
PS Rijntjes
Le Bousquet de Balarin
32250 Montreal du Gers
Frankrijk

Laten we ons bundelen binnen deze sterk veranderende samenleving.

Een hartelijke groet,
Paulus en Nicolette Rijntjes

Coronavirus… Alles draait om dit ene woord en verontrustende feiten en angstige geruchten beroeren ons. Door een nieuw type virus raken hele samenlevingen verlamd en we vragen ons misschien af hoe nodig de maatregelen nou wel of niet zijn. Laat er echter geen misverstand over bestaan. Door niet te handelen en niet drastisch in te grijpen kunnen maatschappelijke structuren instorten. De gezondheidszorg, de winkelbevoorrading, het financiële stelsel, de hele samenleving kan worden ontwricht wanneer een golf besmettingen als deze zonder hindernis kan rondgaan. Dat is ook in de historie al meermalen gebleken. Denk aan de zwarte dood (de pest) die vreselijk kon huishouden. Nu hebben we veel meer inzicht en kennis, maar hoe gaan we ermee om?

Dit virus is niet een individueel probleem maar raakt ons allemaal. Allereerst hopen we natuurlijk zelf niet ziek te worden en wensen we onze geliefden een zelfde gunstig lot toe. We ervaren bovendien de angst en de gevolgen wanneer een samenleving door allerlei maatregelen niet meer functioneert zoals wat we gewend waren. Op langere termijn zullen we de economische effecten merken. Deze inventarisatie is niet onbekend voor wie zich verdiept in de berichtgeving van betrouwbare media.

De gevolgen zullen echter ook op een ander vlak doorwerken. En dat is dat we geschokt zijn in het vermogen wereldwijd voor een gezonde mensheid te zorgen. Opeens blijkt dat een virus ons allemaal kan raken en is ons gevoel van veiligheid aangetast. En dan nog hebben we het weliswaar over een gevaarlijk virus voor velen, maar niet over een nog besmettelijker en nog dodelijker virus. Ook dat had gekund en vaker heb ik de afgelopen jaren al aangegeven dat die mogelijkheid er potentieel is.

Nu nog -op het moment van schrijven- twijfelen sommige regeringen en instanties hoe te reageren. Over de wereld zien we òf een volledige ontkenning òf een uiterst actieve bestrijding van de ziekte binnen de landsgrenzen.

Hoe de komende weken zich zullen ontwikkelen, weet eigenlijk niemand en hangt mede af van de doortastendheid van landen en het draagvlak bij de bevolking. Ook is het niet bekend hoe het virus op de komende lente zal reageren.

Halen we opgelucht adem als we dit virus de baas zijn? Natuurlijk! Maar laten we het daarbij en gaan we zoveel mogelijk op de oude voet verder?
De schok die nu gevoeld wordt, kan ook leiden tot een herziening op zoveel punten. Hoe richten we een samenleving in? Blijft bovenal de economische groei en materiële welvaart het ijkpunt voor het welzijn? Beginnen we te verstaan dat we het leven nooit in de macht kunnen krijgen? Zelfs wanneer dit virus zal zijn uitgedoofd, zullen we met nieuwe virussen worden geconfronteerd waar we weer opnieuw een antwoord op moeten vinden.

Daar komt bij dat de teloorgang van het milieu de paniek en de ontwrichting in de toekomst alleen maar zal laten toenemen. Nu hebben we een schokeffect maar de toekomst aangaande het milieu en het klimaat zal als een sluipend virus ontwrichtend werken. Wanneer we de signalen ervan niet willen herkennen, komen we met de onomkeerbare gevolgen  ervan te zitten.

Laten we de schok die nu over de aarde gaat, hanteren als een kans tot bezinning en onszelf de vraag stellen wat dit prachtige kwetsbare leven is dat we leiden. Hoe willen we daarmee omgaan? Is ons leven enkel een uiterlijk bestaan of is het een unieke kans om de inhoud ervan te leren kennen?

Ik weet het: ‘In tijden van nood leert men bidden.’ Een gezegde die misschien wel waar is maar dan nog is het gebed meestal bedoeld om onszelf gespaard te zien door God. We kennen allemaal onze angsten en blijken die vaak weg te duwen totdat we er niet meer omheen kunnen.

De uitdaging is om dit moment aan te grijpen om tot een herwaardering te komen van het leven en tot een nieuw zicht in wat de essentie en de schoonheid ervan is.

We zijn geen verzameling biologische verschijnselen die nu aangetast dreigen te worden door een virus. We zijn mensen met een diepte die in ons is gelegd vanuit de essentie van het bestaan. Wanneer we de schok aanwenden om de blik naar binnen te richten en op zoek te gaan naar de geestelijke inhoud van ons leven, kunnen er perspectieven ontwaken die we eerder niet konden vermoeden. Dat is allereerst individueel van grote waarde, maar ook maatschappelijk kan er daardoor een grote wending ontstaan.

Laten we van de nood een deugd maken.

Op 27 december 2019 is er in Nijmegen een lezing gehouden door Paulus Rijntjes met als thema: Klimaatverandering en onze toekomst.

We hebben ervoor gekozen de inleiding van deze lezing gratis ter beschikking te stellen. De inhoud ervan kan op deze wijze een zo breed mogelijke verspreiding krijgen.

Ook zal er binnen korte tijd een boekje van deze lezing worden gemaakt en via de webwinkels worden gepubliceerd.

Wie wil, kan de inleiding nu downloaden:

Het is vandaag 14 december misschien net te vroeg om terug te kijken op dit kalenderjaar en vooruit te kijken naar het volgende. Anderzijds is de adventsperiode het begin van een nieuw kerkelijk jaar en de periode van verwachting en hoop. En het is de hoop van waaruit dit stuk geschreven is.

Dit jaar was voor Bousquet een bewogen periode. Het begon na de stilte van de winter waarin de voorbereidingen worden gemaakt voor het nieuwe seizoen in maart met een hernia die tijdens de terreinweken opkwam. Niet alleen aangetaste eiken werden neergehaald, maar ook ikzelf werd geveld. Opeens was de gang van zaken op Bousquet niet meer zo vanzelfsprekend en dat gaf in mij en, naar ik meende te herkennen, ook in anderen een zichtbare schok. Hoe nu verder?

Natuurlijk kan deze fase gezien worden als iets tijdelijks. De kans dat je herstelt van een hernia is immers redelijk groot en zo bleek het tot nu toe ook grotendeels te gaan. Een genezingsproces trad in dat nog altijd verder gaat, maar de innerlijke ervaringswereld bleek in mij en in Nicolette flink te zijn aangeraakt. Gedurende een periode van tien dagen in april kwamen we met een kleinere groep op Bousquet bijeen om ons samen te bezinnen op de betekenis en de toekomst van deze plek in het perspectief van de huidige tijd. Het werd een bewogen periode die na de tien dagen niet stopte. De innerlijke aanraking ging verder.

Het is mij in de loop van de periode steeds duidelijker geworden dat Bousquet tot op deze dag een betekenisvolle plek is. Maar wat maakt een plek betekenisvol? Dat is niet de ligging, of de aard van het gebouw. Hoe boeiend of mooi ook, dat blijven externe factoren.

De tijd waarin we leven is een tijd van veel bewogenheid waarin we met elkaar beginnen te herkennen en erkennen dat we afstevenen op een wereld die een volkomen verandering zal ondergaan. Die verandering bedreigt plantenleven en dierenleven. Tenslotte worden ook mensenleven bedreigt en kan zelfs vernietiging van alle levensvormen op grote schaal werkelijkheid worden.
Of het echt zover komt? Die vraag kan beter omgedraaid worden. Waarom staan we toe dat dit proces al ingezet is en zonder drastische verandering verder vorm zal krijgen? Wat we ook besluiten om aan maatregelen te nemen, steeds weer duiken er berichten op waaruit blijkt dat we de ontwikkelingen rond de vervuiling en de klimaatverandering niet keren. We kunnen daaruit opmaken dat ons individuele gedrag niet afgestemd is op het grote gevaar waarin we verkeren.

We zijn het station gepasseerd waar we ons nog konden wenden tot een collectieve mensheid om diezelfde mensheid tot bewustzijn te brengen en een dramatisch lot te besparen. Dat klinkt misschien oordelend maar dat is het zeker niet. De realiteit openbaart hoe ons handelen is en hoe we blijven kiezen voor consumptiedrift om onszelf te blijven bevestigen en om een veiligheid van bestaan te zoeken. Zo doet alleen al de aanschaf van alle SUV’s in de laatste jaren de inzet teniet om het  CO2 akkoord van Parijs te halen. De grotere uitstoot van CO2 bij deze auto’s weegt bij de individuele verlangens om dit type auto te kopen niet op tegen wat we ermee willen uitdrukken. Waar we in Parijs afspraken de veel te hoge uitstoot van CO2 snel en sterk te verminderen blijkt er nu sprake te zijn van een toename van 4%. Nieuwe CO2 records in de atmosfeer zijn dan ook steeds weer een realiteit.
Het is maar één voorbeeld van wat er wereldwijd gaande is. Alleen al sinds de periode dat ik begin februari een stukje schreef op de website over de beweging die bij de jongeren op gang kwam, is de situatie aanzienlijk verslechterd. Politiek ingrijpen gebeurt wereldwijd nog altijd te schoorvoetend gezien de klimaatsveranderingen, de toename van de CO2 en de voortschrijdende mondiale vervuiling van land en zee. Politici vrezen het verlies van populariteit en grote maatschappelijke onrust wanneer de maatregelen ons eigen leven gaan raken.

Kunnen we de wereld nog redden? Het is een vraag die zich opdringt bij degenen die zich niet willen afsluiten voor de berichtgevingen en de realiteiten die zich ontvouwen. Van verandering en aantasting groeien we zonder ingrijpende koerswijziging regelrecht naar een catastrofe, en daar deden we als mensheid verrassend kort over. De korte periode sinds de aanvang van de industriële revolutie rond 1880 (toen zelfs al de eerste publicaties over de mogelijke gevaren van de CO2 verschenen) tot aan is genoeg geweest om al het leven en zichzelf te bedreigen. En dat na tien miljoen jaar van relatieve rust in de aardse atmosfeer.
Laten we erkennen dat we intussen een ‘code rood’ hebben voor het leven op aarde. Natuurlijk is het confronterend dit te lezen en de eerste reflex zal mogelijk de ontkenning zijn van deze situatie. Dat is een psychisch fenomeen dat nodig is ter wille van de eigen behoefte tot overleving en helpt de angsten te bestrijden. Het is ook een uiting van de toenemende stress waar steeds meer mensen aan lijden en die het gevolg is van alle zorgwekkende informatie.

Niet langer is er voor mij de inzet om de wereld nog te redden, iets wat ik wel probeerde toen ik vijftig jaar geleden in het actiewerk trachtte de mensheid bewust te maken van de vervuiling en het gevaar dat we toen al liepen. De uitspraak waarmee deze alinea begint is niet een handdoek die in de ring wordt gegooid, niet een defaitisme en een onmacht waarmee de strijd om de collectieve bewustwording wordt opgegeven.
Ik ben mij bewust geworden dat deze tijd openbaart hoe wij als mens zo verweven zijn met de krachten van het basale instinct ter overleving en ter zelfhandhaving, dat we niet onderscheiden hoe we het denken aanwenden om vanuit het eigen belang te handelen. Tot op heden staat daarin het ‘ik’ centraal, zelfs wanneer we trachten de wereld te redden omdat ‘ik’ daarmee veilig ben, net als mijn eventuele kinderen en kleinkinderen.

We komen alleen verder als we deze gesteldheid van eigenbelang in onszelf erkennen en beseffen dat we vanuit het daardoor gekleurde ‘ik’ de wereld om ons heen bezien. We zijn op deze wijze niet in staat zijn om in een groter perspectief te schouwen en komen niet over een drempel naar een nieuwe wereld van ervaren waarbinnen grotere perspectieven zichtbaar worden.

Het is een enorme stap wanneer we erkennen dat ‘ik’ binnen het perspectief van eigenbelang handel. Alle inspanningen en toenemende politieke wil verandert daar niets aan. Dat kunnen we toetsen aan de maatregelen die genomen moeten en hopelijk ook zullen worden. ‘De regering doet zijn best en het komt wel goed.’ We drukken een angst over het milieu weg die feitelijk de oorzaak is van de milieustress bij steeds meer mensen. ‘Wat moet je anders?’ We gaan gewoon verder met ons leven, totdat… blijkt dat door de verslechtering van het klimaat en door toenemende maatregelen ons eigen portemonnee wordt geraakt. Maatschappelijke chaos door bijvoorbeeld misoogsten, weerrampen, waterproblemen liggen in de toekomst verscholen en zijn op een toenemend aantal plaatsen in de wereld al zichtbaar. Dan komen we al snel tot een ontzetting door een aangetast eigenbelang die al veel eerder had moeten plaatsvinden, maar op grond van wat we het leven op aarde aandoen en al aandeden.

In deze fase komen we individueel op een tweesprong te staan Dat geldt voor ons allemaal. De tweesprong bestaat uit twee verschillende richtingen.

1. We bezien onszelf als een betrokkene bij al het leven en beseffen dat al het leven op aarde met elkaar verweven is. De mens kan bestaan dankzij de levensvormen om hem heen. Dat geldt dus voor de planten en de dieren, ja zelfs voor de planeet zelf met haar uitgestrekte vlakten, dalen, bergen en zeeën.
2. We blijven ons primair richten op een mensbeeld waarin het uiterlijk welzijn voorop staat en de motivatie van ons bestaan geput wordt uit wat we vergaren.

Natuurlijk is een dergelijke tweedeling te zwartwit gesteld. Er zijn vele tussenvormen. Maar toch kunnen we niet beide punten tegelijk kiezen. Dat is als hinken op twee benen.

Wie kiest voor het eerste punt zal bewust worden dat leven niet synoniem is aan de fysiek tastbare levensvormen, maar dat leven zich uit in de vele levensvormen. Dat klinkt waarschijnlijk als een cryptogram maar wanneer we deze zin herlezen en op dit onderscheid reflecteren, kunnen we gewaar worden dat leven op zich iets is dat elke levensvorm belichaamt. Leven blijkt dan opeens een kwaliteit die de individuele levensvormen overstijgt.
Door ons te richten op de bewustwording van wat leven is, ontstaat in een verdiept ervaren van ons eigen bestaan. Hier treedt een pad van ontwaken in werking die ons naar de Bron van het leven kan voeren. Opeens komen spiritualiteit, eeuwenoude overleveringen over wat leven is en de fysieke kwaliteit van bestaan in verbinding en verandert het wereldbeeld in onszelf volledig. Er groeit een nieuw begrip over ons mens-zijn als uniek wezen dat is ingebed in een veel groter geheel van bestaan dan alleen de fysieke wereld om ons heen.
Degenen die deze weg willen gaan, stappen over een innerlijke drempel die we in deze samenleving hebben ingebouwd. Het is de drempel die bestaat uit de nadruk dat je jezelf hier en nu moet waarmaken in het leven door uiterlijk resultaat en succes. Achter die drempel komen we in aanraking met hoe hier en nu een volheid van bestaan in ons ligt die we niet kunnen waarmaken maar die er zonder voorwaarden is. Het lijken slechts woorden maar de verandering is innerlijk van onschatbare waarde. Niet omdat we iets bereiken maar omdat we ontwaken in wie we in volheid zijn: Leven.

Het is een doodlopende weg om het leven op aarde te redden met behoud en vermeerdering van alles wat we onszelf tot nu toe in ons ‘ik’ verworven hebben. Die weg loopt dood omdat we steeds weer dezelfde belangen tegenkomen die ons blind laten zijn over ons zelfbehoud waardoor we handelen ten koste van de schepping in onszelf en de schepping om ons heen. Er komt geen structurele verandering op gang en we blijven proberen de wereld op een halfslachtige wijze te redden met een hooguit langzamere teloorgang van de schepping.

De behoefte van de wereld en al het leven erop aanwezig is dat wij als mens ons wenden tot een uniek vermogen dat we in ons dragen. Dat is dat we beginnen te verstaan hoe we puur leven zijn en hoe puur leven zich in alles uitdrukt.
Wie tot die erkenning komt en tracht dat besef elke dag in zichzelf te laten groeien, ontdekt dat leven als kwaliteit de individuele vorm overstijgt. Leven kan in de mens geschouwd gaan worden en er kan zich gaan ontvouwen hoe we een wezen zijn dat een unieke plek inneemt in deze schepping. Een plek die bestaat uit het vermogen om het leven in onszelf te gaan herkennen als geschonken of uitgedrukt door een Bron van bestaan. Ga voorbij de weerstanden tegen woorden, tegen religies of wat dan ook. Dan wordt mede herkenbaar hoe bijvoorbeeld het Christendom altijd heeft geprobeerd om dit besef te bewaren. Ik heb het niet over misstanden en dwalingen. Alles is het menselijk zoeken niet vreemd.
Wat beweegt ons om te zoeken? Is dat voorbij de natuurlijke behoefte aan zekerheid niet juist het verlangen om innerlijk een Thuis te ontdekken? Hoe mooi ons uiterlijk huis als bezit ook kan zijn, als er innerlijk geen Thuis is, kan er geen volheid van leven ervaren worden. Andersom is het wel mogelijk. De bedelaar of de asceet kan innerlijk Thuis zijn.

Het was een hele verhandeling maar het brengt ons terug naar de vraag: ‘En Bousquet dan?’ Bousquet is een plaats die ons kan helpen zicht te krijgen op alles wat beschreven is. Een pleisterplaats waar we even los zijn van de wereld waarin we leven. Het is noodzakelijk dat we met de opgedane inspiratie weer de samenleving ingaan. Simpelweg omdat wat innerlijk tot ontwaken komt een belangrijke bijdrage is aan het proces dat we als mensheid gaan.

Het is niet meer de inzet om de wereld te redden, schreven we. Het is nu de inzet om innerlijk bewust te worden dat we de mogelijkheid in ons dragen om te ontwaken in wat leven in de kern is. Dat wat innerlijk ontwaakt, opent zich voor al het leven in deze wereld.

De mensheid staat op een tweesprong, en dat houdt in dat we niet meer kunnen uitstellen. Uitstel is bevestiging en de toename van de weg van lijden. De andere weg brengt ons naar een ervaring van innerlijk één-zijn, verbonden met alles wat plaatsvindt. We hoeven onszelf in de golven van deze tijd niet meer te verliezen doordat we geborgen zijn in het Leven zelf en de ervaring van een Bron die alles omhult. We zullen dan op een betrokken wijze schouwend worden ten opzichte van elke maatschappelijke beweging. Die innerlijke ervaring zal dienen als een anker voor onszelf en daarmee voor de ander die een aanlegplaats zoekt voor het ‘eigen’ bootje dat op de golven heen en weer geslingerd wordt. Zo ontstaat er een groeiend besef in ieder die wil.

Geschreven in samenwerking met Nicolette,

Paulus

(Bron: KNMI, ook voor meer informatie.)

Wat valt er nog meer te zeggen? Laten we ons vooral bewust worden van de situatie waarin we ons bevinden. De effecten zullen niet aan onze deur voorbijgaan maar zeer ingrijpend worden. Het wordt dringend tijd om in ons bewustzijn te laten ontwaken dat een oplossing niet van buiten af komt, maar dat echte verandering in ieder persoonlijk ligt. Dat is het enige werkelijke draagvlak voor veranderingen binnen de samenleving. Niet andersom…